Dankzij samenwerking GEM Crailo, TAUW en de AltijdWerkplaats
Op en rond het Crailo terrein vlakbij De Groene Afslag zijn recent diverse vleermuiskasten geplaatst. Gemaakt van hergebruikt lokaal hout door medewerkers van de AltijdWerkplaats en bedoeld voor de vleermuizen die hun huidige nabijgelegen behuizing door nieuwbouw gaan kwijtraken. Een mooie combinatie van werken aan natuurbehoud, circulair bouwen en lokaal werk creëren: drie pijlers van de AltijdWerkplaats.
Groen hart
Welke beschermde diersoorten hebben zich gaande de jaren een plek verworven in en om de leegstaande gebouwen op het voormalige militaire terrein waarnaast De Groene Afslag ligt? GEM Crailo, de organisatie die deze locatie wil veranderen in een nieuwe buurt met een groen hart, schakelde het milieuadviesbureau TAUW in voor een ecologisch onderzoek. Want de panden zullen worden afgebroken, maar niet voordat er alternatieve ruimtes voor de daar wonende dieren zijn gecreëerd. Martin van Oosterhout is ecoloog bij TAUW en verkende het gebied.
Kieren en spleten
Vleermuizen; die kwamen Martin en zijn collega’s al snel tegen tijdens de rondes die ze maakten. Overdag en vooral ’s avonds, wanneer deze nachtdieren eropuit gaan om insecten te vangen. ‘We traceerden de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. Allebei beschermd. Om het hoge geluid dat ze maken te kunnen horen, gebruikten we speciale apparatuur. Daarnaast keken we uit welke kieren en spleten van de muren ze tevoorschijn kwamen of waarin ze verdwenen.’
Kraamkamers
De beestjes – met ingevouwen vleugels passen ze met gemak in een hand, de gewone dwergvleermuis zelfs in een luciferdoosje – hebben meerdere en verschillende soorten verblijfplaatsen. Daarin overwinteren ze samen (van december tot april) of overnachten ze ’s zomers in hun eentje; in de herfst zijn er paarverblijven en gaande de lente maken de vrouwtjes en hun jongen gebruik van kraamkamers.
Betimmering
Er bleken tientallen vleermuizen op de beoogde bouwgrond te leven. TAUW bedacht een plan om die zo natuurlijk mogelijk van de ene plaats naar de andere overgeheveld te krijgen. ‘Eerst is er gezorgd voor nieuwe behuizing. Aan de gevels van meerdere gebouwen op het terrein is door medewerkers van de AltijdWerkplaats van hergebruikt materiaal betimmering geplaatst. Dat zijn een soort heel grote kasten waarin vleermuizen terecht kunnen in de smalle ruimte tussen de muur en het hout.’
Losse kastjes
‘Daarnaast heeft men her en der in de muren voegen tussen bakstenen gemaakt die toegang geven tot plekken waar de dieren van nature vaak zitten. Verder hangen er zo’n zeventig losse kastjes, aan bomen en in tuinen bij mensen in de buurt. Voor dat laatste was na een oproep veel belangstelling.’
Tocht en licht
Het duurt ongeveer een half jaar voordat de vleermuizen doorkrijgen dat er dichtbij allemaal extra onderkomens te vinden zijn. Na die tijd gaat TAUW de huidige leefplekken onaantrekkelijker maken. ‘Flinke gaten in de muren zorgen voor tocht; daar houden vleermuizen niet van. Ook zetten we er licht op; dat vinden ze evenmin fijn. Als het goed is, verlaat de kolonie door die ongewenste elementen de oude gebouwen en vestigt zich in de aangebrachte alternatieven.’
Controle
Voordat de sloop begint, controleert TAUW of de vleermuizen echt weg zijn. Zo niet, komt er meer tocht en meer licht. Totdat iedereen verhuisd is. ‘En op een dag kunnen ze ook in de toekomstige wijk terecht, want bij de inrichting daarvan wordt rekening gehouden met de behoeftes van vleermuizen aan openingen op maat naar veilige, donkere hoekjes.’
Al met al een project waarbij natuur en mens samen floreren; precies waar de AltijdWerkplaats voor staat en een belangrijke, duurzame bijdrage aan heeft kunnen leveren.
De AltijdWerkplaats streeft naar werk – áltijd voor iedereen. Ieders unieke bijdrage wordt vooral duurzaam, groen en sociaal ingezet, waarbij speciale aandacht uitgaat naar het stimuleren van de biodiversiteit. Nieuwsgierig? Stuur een e-mail naar ons GreenTeam via post@altijdwerkplaats.nl, of kom bij ons langs.
